Οι ενστάσεις της Επιτροπής Διαχείρισης Υδάτων και Κυκλικής Οικονομίας της ΚΕΔΕ για τις μονάδες καύσης
Με σαφή και τεκμηριωμένο λόγο, ο Κωνσταντίνος Ζέρβας, Πρόεδρος της Επιτροπής Διαχείρισης Υδάτων και Κυκλικής Οικονομίας της ΚΕΔΕ, τ. Δήμαρχος Θεσσαλονίκης τοποθετήθηκε στο Ετήσιο Τακτικό Συνέδριο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) στην Αλεξανδρούπολη, κάνοντας έναν απολογισμό της μέχρι τώρα πορείας της χώρας στους κρίσιμους τομείς της κυκλικής οικονομίας και της διαχείρισης αποβλήτων, αλλά και καταθέτοντας συγκεκριμένες προτάσεις για τη συνέχεια.
«Βρισκόμαστε στο ίδιο σημείο»
Ο κ. Ζέρβας ξεκίνησε την ομιλία του υπενθυμίζοντας ότι πριν από έναν χρόνο, στο συνέδριο της Ρόδου το 2024, είχε θέσει τους στόχους της Επιτροπής και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για την κυκλική οικονομία και τη διαχείριση υδάτων. «Δυστυχώς, βρισκόμαστε στο ίδιο σημείο», σημείωσε χαρακτηριστικά, υπογραμμίζοντας ότι η πρόοδος παραμένει περιορισμένη.
Αναφερόμενος στα πιο πρόσφατα δεδομένα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, επισήμανε πως, παρά τις ευρωπαϊκές φιλοδοξίες για ηγετικό ρόλο στην κυκλική οικονομία έως το 2030, η πρόοδος είναι «ανεπαρκής» και η μετάβαση απαιτεί σημαντική επιτάχυνση. Όπως ανέφερε, το ποσοστό κυκλικότητας στην Ε.Ε. αυξήθηκε μόλις από 10,7% το 2010 σε 11,3% το 2023, ενώ η προσφορά και η ζήτηση δευτερογενών πρώτων υλών παραμένουν ασύμμετρες και ανεπαρκείς.
Παρεμβάσεις και παρατηρήσεις για το θεσμικό πλαίσιο
Ο πρόεδρος της Επιτροπής αναφέρθηκε και στη στάση της ΚΕΔΕ κατά τη διαβούλευση του πολυνομοσχεδίου για τη διαχείριση αποβλήτων και την ενεργειακή πολιτική. Τόνισε ότι η Ένωση είχε εγκαίρως επισημάνει πως οι συγχωνεύσεις και καταργήσεις ΦοΔΣΑ έγιναν χωρίς ουσιαστική τεκμηρίωση, ενώ παραμένουν σοβαρά προβλήματα υποστελέχωσης και έλλειψης πόρων.
Επισήμανε, επίσης, ότι οι ρυθμίσεις που μεταφέρουν το οικονομικό βάρος της διαχείρισης στους προϋπολογισμούς των δήμων, μέσω του τέλους ταφής (άρθρο 38 του ν. 4819/2021), είναι άδικες, καθώς ουσιαστικά χρηματοδοτούνται από τις εισφορές των δημοτών.
Οι ενστάσεις για τις μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του σχεδίου για τη δημιουργία δικτύου μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης απορριμμάτων, η οποία τέθηκε σε διαβούλευση το καλοκαίρι του 2025.
Ο κ. Ζέρβας ανέφερε ότι η ΚΕΔΕ δεν είχε λάβει τα προηγούμενα παραδοτέα της μελέτης, ούτε ζητήθηκε ουσιαστική συμμετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στη διαμόρφωση του σχεδίου.
Έθεσε, δε, κρίσιμα ερωτήματα:
- Πώς καθορίστηκε ο αριθμός των έξι μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης;
- Πού θα χωροθετηθούν και ποιο θα είναι το κόστος λειτουργίας και μεταφοράς;
- Ποιοι είναι οι κανόνες λειτουργίας και οι πηγές χρηματοδότησης;
- Γιατί δεν προηγήθηκε διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες;
Όπως τόνισε, «η ΚΕΔΕ δεν είναι αρνητική στην ενεργειακή αξιοποίηση, αλλά ζητά προϋποθέσεις και διαφάνεια».
Μεταξύ αυτών, ο κ. Ζέρβας υπογράμμισε:
- Η προτεραιότητα των χρηματοδοτήσεων (ΕΣΠΑ, τέλος ταφής κ.λπ.) πρέπει να κατευθύνεται στην ανακύκλωση και διαλογή στην πηγή.
- Οι μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης να έχουν μικρή διαστασιολόγηση και να διοικούνται από τους ΦοΔΣΑ, καθώς «τα απορρίμματα είναι υπόθεση τοπική».
- Το κόστος για τον πολίτη (μεταφορικά, gate fees) πρέπει να παραμείνει ίσο ή χαμηλότερο σε σχέση με τη σημερινή εναλλακτική.
- Να μην υπονομευθούν η ανακύκλωση, η ανάκτηση και η κομποστοποίηση, που αποτελούν βασική προτεραιότητα των δήμων.
Κατάργηση του τέλους ταφής και ενίσχυση της Αυτοδιοίκησης
Ο κ. Ζέρβας υπενθύμισε πως η ΚΕΔΕ, μαζί με 164 δήμους, έχει ήδη προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας ζητώντας την κατάργηση του τέλους ταφής, επισημαίνοντας ότι οι πόροι αυτοί πρέπει να επιστραφούν στους δήμους για την ενίσχυση του εξοπλισμού, την εκπαίδευση, και την εφαρμογή του συστήματος «Πληρώνω όσο πετάω».
Παράλληλα, εξέφρασε τη διαφωνία του απέναντι σε κάθε αφαίρεση αρμοδιοτήτων από τους δήμους και την εκχώρησή τους στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, υπογραμμίζοντας ότι η πολιτεία οφείλει να ενισχύσει, όχι να υποκαθιστά, την Αυτοδιοίκηση.
«Η κυκλική οικονομία απαιτεί πράξη, όχι θεωρία»
Κλείνοντας, ο κ. Ζέρβας τόνισε ότι για να επιτευχθεί η μετάβαση στην κυκλική οικονομία απαιτείται ουσιαστική χρηματοδότηση και εφαρμογή των τοπικών ολιστικών σχεδίων διαχείρισης αποβλήτων, καθώς και συνεχής ενημέρωση και ενεργοποίηση των πολιτών.
«Η ιεράρχηση στη διαχείριση των απορριμμάτων πρέπει να είναι ξεκάθαρη:
Διαλογή στην πηγή – Πληρώνω όσο πετάω – Επαναχρησιμοποίηση – Ανακύκλωση – και ως τελευταία βαθμίδα, η ενεργειακή αξιοποίηση», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Ολοκληρώνοντας την ομιλία του, ο Πρόεδρος της Επιτροπής επανέλαβε ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι έτοιμη να συμβάλει ενεργά στη μετάβαση, υπό την προϋπόθεση ότι θα της δοθούν οι απαραίτητοι πόροι, αρμοδιότητες και εμπιστοσύνη.
πηγή: myota
