Δικαίωση για τον Δήμο Εμμανουήλ Παππά. «Μπλόκο» από το ΣτΕ σε φωτοβολταϊκό στο Μενοίκιο Όρος

 Με μία εξαιρετικά σημαντική απόφαση, το Συμβούλιο της Επικρατείας έβαλε φρένο στην κατασκευή ενός τεράστιου φωτοβολταϊκού πάρκου στο Μενοίκιο Όρος, δικαιώνοντας πλήρως τον Δήμο Εμμανουήλ Παππά, ο οποίος από το 2022 είχε προσφύγει στη Δικαιοσύνη κατά της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) του έργου.
Η υπόθεση αναδεικνύει κρίσιμα ζητήματα γύρω από τον χωρικό σχεδιασμό των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), τη σχέση των τοπικών κοινωνιών με τις «πράσινες» επενδύσεις και το δικαίωμα συμμετοχής των ΟΤΑ στη διαμόρφωση του μέλλοντος των περιοχών τους.

Το έργο που απορρίφθηκε
Το υπό σχεδιασμό έργο αφορούσε την κατασκευή και λειτουργία ενός φωτοβολταϊκού πάρκου συνολικής ισχύος 204,3 MW, από ιδιωτική εταιρεία, σε δημόσιες δασικές και χορτολιβαδικές εκτάσεις στο Μενοίκιο Όρος, στα όρια του Δήμου Εμμανουήλ Παππά του Νομού Σερρών.
Η εγκατάσταση θα κάλυπτε περισσότερα από 1.000 στρέμματα γης σε υψόμετρο 1.500 μέτρων, κοντά στο χωριό Βλάχικο, δημιουργώντας σοβαρά ερωτήματα για τη σκοπιμότητα και τη φέρουσα ικανότητα της περιοχής να υποδεχθεί τέτοιου μεγέθους έργο.

Από την πρώτη στιγμή, ο Δήμος Εμμανουήλ Παππά εκδήλωσε την πλήρη αντίθεσή του στο έργο. Όπως ανέφερε ο Δήμαρχος Δημήτρης Νότας, το έργο όχι μόνο δεν εξυπηρετούσε τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας, αλλά απειλούσε τον χαρακτήρα της περιοχής, το φυσικό περιβάλλον, τη βιοποικιλότητα, την παραδοσιακή κτηνοτροφία και τις αναπτυξιακές προοπτικές του τόπου.
Η αντίδραση δεν περιορίστηκε στον Δήμο. Συμμετείχαν ενεργά:
• Η Ιερά Μητρόπολη Σερρών και Νιγρίτης, λόγω της εγγύτητας του έργου σε θρησκευτικά μνημεία,
• Περιβαλλοντικοί και πολιτιστικοί σύλλογοι,
• Πολίτες και τοπικοί παραγωγοί,
• Η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), η οποία στήριξε ενεργά την προσφυγή του Δήμου, καλύπτοντας μέρος των δικαστικών εξόδων και στηρίζοντας θεσμικά τη διαδικασία.

Η απόφαση του ΣτΕ
Το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε ότι η Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) που είχε δοθεί από τις αρμόδιες αρχές παραβίαζε βασικές αρχές του περιβαλλοντικού δικαίου.
Συγκεκριμένα:
• Δεν είχαν ληφθεί υπόψη οι ιδιαίτερες οικολογικές συνθήκες της περιοχής (οικότοποι, προστατευόμενα είδη, μορφολογία).
• Δεν εξετάστηκε εναλλακτική χωροθέτηση σε περιοχή λιγότερο ευαίσθητη ή με μικρότερη περιβαλλοντική επιβάρυνση.
• Αγνοήθηκε η γνωμοδότηση του Δημοτικού Συμβουλίου, το οποίο είχε εκφράσει τεκμηριωμένα την αντίθεσή του.
• Η περιοχή χαρακτηρίζεται από πολιτιστική και ιστορική αξία, και το έργο δεν συνοδευόταν από επαρκή μέτρα προστασίας.
Η απόφαση του ΣτΕ είναι τελεσίδικη και αναμένεται να αποτελέσει νομολογιακό προηγούμενο για αντίστοιχες περιπτώσεις ΑΠΕ σε ευαίσθητες περιοχές ανά την Ελλάδα.

Ο Δήμαρχος Εμμανουήλ Παππά, Δημήτρης Νότας, σε δηλώσεις του εξέφρασε την ικανοποίησή του:
«Η απόφαση του ΣτΕ αποτελεί ηθική και ουσιαστική δικαίωση. Αγωνιστήκαμε με επιχειρήματα, με την κοινωνία στο πλευρό μας και χωρίς λαϊκισμούς. Δεν είμαστε κατά της πράσινης ενέργειας, αλλά υπέρ της ορθής και δίκαιης κατανομής των έργων, με σεβασμό στο περιβάλλον και στις τοπικές κοινωνίες».
Αντίστοιχα, ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Λάζαρος Κυρίζογλου σημείωσε:
«Η Αυτοδιοίκηση έχει λόγο και ρόλο σε τέτοια ζητήματα. Δεν θα επιτρέψουμε την αλλοίωση του φυσικού τοπίου και της ιστορικής ταυτότητας των περιοχών μας για χάρη επενδύσεων που δεν σέβονται τις ανάγκες και τις προτεραιότητες των τοπικών κοινωνιών».

Τί σημαίνει η απόφαση για το μέλλον των ΑΠΕ στην Ελλάδα
Η ακύρωση ενός τόσο μεγάλου έργου από το ΣτΕ δείχνει ότι η ανάπτυξη των ΑΠΕ δεν μπορεί να γίνει με “αποικιοκρατική” λογική, χωρίς τον ουσιαστικό διάλογο με τις τοπικές κοινωνίες και χωρίς σεβασμό στο φυσικό και πολιτιστικό κεφάλαιο της χώρας.
Η Ελλάδα, σε μια εποχή που επιδιώκει την πράσινη μετάβαση, οφείλει να προχωρήσει σε σοβαρό ενεργειακό χωροταξικό σχεδιασμό, με:
• Αυστηρότερα περιβαλλοντικά κριτήρια,
• Ενεργή συμμετοχή των ΟΤΑ,
• Διαφάνεια και κοινωνική συναίνεση.

Η απόφαση του ΣτΕ αποτελεί νίκη της τοπικής αυτοδιοίκησης, της κοινωνίας των πολιτών και του περιβαλλοντικού κινήματος, αποδεικνύοντας πως η ανάπτυξη και η προστασία του περιβάλλοντος δεν είναι ασύμβατες έννοιες, όταν υπάρχει συμμετοχικός και θεσμικός έλεγχος.
Το Μενοίκιο Όρος θα παραμείνει χώρος φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς – όχι βιομηχανική ζώνη.

πηγή: myota.gr