ΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑ
Εκεί που συγκρούστηκαν και ενώθηκαν πολιτισμοί αφήνοντας τα αποτυπώματά τους
Ο ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΣΟΦΙΑΣ 'Η ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΟΔΗΓΗΤΡΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑΝΩ ΠΟΛΗΣ - ΤΟΥ ΓΟΥΛΑ ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑΣ
Είναι ένας ναός οκταγωνικού βυζαντινού ρυθμού, μετά τρούλου, με επιπλέον πρόκτισμα στη νότια πλευρά του, κτισμένος το 1149-1150.
Εκείνο που προξενεί ιδιαίτερη εντύπωση στο ναό αυτόν, από άποψη αρχιτεκτονικής, είναι ο πολυγωνικός του τρούλος με τα 16 περιστύλια και τα τρίλοβα παράθυρά του.
Εντύπωση προξενεί ακόμη στον επισκέπτη, η εσωτερική διακόσμησή του με γλυπτά και ψηφιδωτά, Βυζαντινής τεχνοτροπίας, υπολείμματα των οποίων διασώζονται ακόμη. Επίσης οι όμορφες τοιχογραφίες του (13ου αιώνα), εκ των οποίων ξεχωρίζουν κυρίως αυτή στο νάρθηκα (πρόναο) αριστερά, με τις μορφές δύο Αγγέλων να σκύβουν μπροστά στο μεγάλο Αρχιερέα, καθώς και εκείνης του Παντοκράτορα πάνω από το Ιερό, η οποία όμως είναι σχεδόν κατεστραμμένη.
Ο γλυπτός διάκοσμός του χρονολογείται το 12ο αιώνα και οι τοιχογραφίες του το 13ο.
Όμως η λαϊκή προφορική παράδοση συνδέει την ίδρυση της εκκλησίας με την αυτοκράτειρα και τον αυτοκράτορα Ανδρόνικο Β' Παλαιολόγο (14ος αιώνας).
Ο παλαιότερος ναός που βρισκόταν στη θέση της Αγια - Σοφιάς, σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές που υπάρχουν, ήταν αφιερωμένος στην Παναγία Οδηγήτρια (το αρχαιότερο από τα 20 μοναστήρια της χερσονήσου Μαλέα και ήταν αφιερωμένο στην Παναγία).
Την περίοδο της Α' Τουρκοκρατίας (1540-1690), μετατράπηκε σε μουσουλμανικό τέμενος, το "Φετχιέ" ή του "Σουλτάνου Σουλεϊμάν" με προσθήκη μιχράμπ (κόγχη τόξου) με μιναρέ στη νότια πλευρά, στο σημείο εκείνο που βλέπει προς την ιερή πόλη των Μουσουλμάνων, τη Μέκκα.
Την περίοδο της Γ' Ενετοκρατίας (1690-1715) απετέλεσε καθολικό δυτικού δόγματος, αφιερωμένο στη Madonna del Carmine (Σάντα Μαρία Κάρμεν), με προσθήκη διώροφου νάρθηκα.
Τη Β' Τουρκοκρατία (1715-1821) επαναλειτούργησε ως μουσουλμανικό τέμενος, επέστρεψε στη χριστιανική του μορφή μετά την απελευθέρωση του 1821, και αφιερώθηκε στη Σοφία του Θεού επειδή θεωρήθηκε πιστό αντίγραφο της Αγιας - Σοφιάς, στην Κωνσταντινούπολη.
Ο ναός αναστηλώθηκε το 1958-59 από τον Ευστάθιο Στίκα. Εκτός των διάφορων γάμων που τελούνται εκεί, ιδίως ζευγαριών με καταγωγή από άλλα μέρη της Ελλάδας ή του εξωτερικού, συνήθως τους καλοκαιρινούς μήνες, ο ναός εορτάζει κατ' έτος στις 17 Σεπτεμβρίου.
Όλες οι αντιδράσεις:
Γεώργιος Γεωργαντώνης και 25 ακόμη